دیسمنوره(قاعدگی دردناک)
دیسمنوره(قاعدگی دردناک) اصطلاحی پزشکی برای توصیف دورههای دردناک قاعدگی است. بسیاری از افراد همراه با دوره های قاعدگی خود دیسمنوره(Dysmenorrhea) را تجربه میکنند. این اتفاق به دنبال انقباضات رحم و ریزش پوشش دیواره داخلی آن رخ میدهد. در دیسمنوره اغلب درد ضربان دار و گرفتگی خفیف قسمت تحتانی شکم در یک یا دو روز ابتدایی دوره قاعدگی طبیعی است اما، حدود ۱۰ درصد از زنان در سنین بالاتر درد شدیدی ناشی از شرایطی خاص را تجربه میکنند. به خواندن ادامه دهید تا در مورد دیسمنوره(قاعدگی دردناک) بیشتر بدانید.
دیسمنوره(قاعدگی دردناک) چیست؟
دیسمنوره(قاعدگی دردناک) درد رحم در حوالی زمان قاعدگی است. دوره قاعدگی یا پریود، خونریزی طبیعی واژینال است که به عنوان بخشی از چرخه ماهیانه یک زن اتفاق می افتد. بسیاری از زنان دوره های دردناکی دارند که به آن دیسمنوره نیز می گویند. درد ممکن است درست با شروع قاعدگی و یا 1 تا 3 روز قبل از قاعدگی رخ دهد، 24 ساعت پس از شروع قاعدگی به اوج خود برسد و پس از 2 تا 3 روز کاهش یابد.
علائم دیسمنوره(قاعدگی دردناک) چیست؟
دیسمنوره(قاعدگی دردناک) اغلب گرفتگی یا یک درد مبهم پیوسته است. ممکن است تیز و ضربان دار باشد و به پشت یا پاها انتشار یابد. در دیسمنوره سردرد، حالت تهوع، گاهی استفراغ، یبوست یا اسهال، خستگی و ضعف، کمردرد و تکرر ادرار شایع هستند. گاهی اوقات دیسمنوره با علائم سندرم پیش از قاعدگی و یا خونریزی شدید قاعدگی و عبور لخته های خون همراه است. در حدود 5 تا 15 درصد از زنان مبتلا به دیسمنوره اولیه، گرفتگی عضلات به اندازه ای شدید است که در فعالیت های روزانه آنان اختلال ایجاد می کند و ممکن است منجر به غیبت از مدرسه یا محل کار شود.
انواع دیسمنوره(قاعدگی دردناک) چیست؟
انواع دیسمنوره به دو صورت اولیه و ثانویه وجود دارد.
دیسمنوره اولیه
دیسمنوره اولیه، درد گرفتگی است که قبل یا در طول روزهای ابتدایی پریود ایجاد می شود. این درد ناشی از مواد شیمیایی طبیعی به نام پروستاگلاندین است که در پوشش داخلی رحم ساخته می شود. پروستاگلاندین ها باعث انقباض ماهیچه ها و رگ های خونی رحم می شوند. در روز اول پریود(دوره قاعدگی)، سطح پروستاگلاندین بالاست و با ادامه خونریزی و ریزش پوشش داخلی رحم، سطح آن پایین می آید. به همین دلیل است که درد بعد از چند روز اول پریود کاهش می یابد.
دیسمنوره اولیه بلافاصله پس از شروع قاعدگی در دختر شروع می شود. در بسیاری از زنان مبتلا به دیسمنوره اولیه با افزایش سن، قاعدگی کمتر دردناک می شود و همچنین ممکن است پس از زایمان بهبود یابد.
دیسمنوره ثانویه
دیسمنوره ثانویه به دلیل اختلال در اندام های تناسلی ایجاد می شود. درد با گذشت زمان بدتر و اغلب طولانیتر از دردهای معمولی قاعدگی می باشد. به عنوان مثال، درد ممکن است چند روز قبل از شروع قاعدگی شروع و با ادامه قاعدگی بدتر شود و حتی پس از پایان قاعدگی هم از بین نرود.
برخی از علل دیسمنوره ثانویه چیست؟
آندومتریوز: آندومتریوز زمانی اتفاق میافتد که بافتی شبیه به پوشش داخلی رحم در نواحی دیگر بدن مانند تخمدانها و لولههای فالوپ، پشت رحم و روی مثانه رشد کند. این بافت همانند پوشش داخلی رحم، در پاسخ به تغییرات هورمونی تجزیه می شود و خونریزی می کند. این خونریزی می تواند باعث درد، بخصوص در حوالی دوره پریود شود. بافت اسکار ممکن است در داخل لگن جایی که خونریزی رخ می دهد تشکیل و باعث چسبیدن اندامها به هم و همچنین ایجاد درد شود.
فیبروم ها: فیبروم ها توده هایی هستند که در خارج، داخل یا در دیواره های رحم ایجاد می شوند. فیبروم های واقع در دیواره رحم می توانند باعث درد شوند. فیبروم های کوچک معمولا موجب درد نمی شوند.
آدنومیوز: بافتی که به طور معمول رحم را می پوشاند شروع به رشد در دیواره عضلانی رحم میکند و آدنومیوز ایجاد میشود. این عارضه با افزایش سن در زنانی که بچه دار شده اند بیشتر دیده می شود.
بیماری التهابی لگن (PID): عفونت ناشی از باکتری که از رحم شروع می شود و می تواند به سایر اندام های تناسلی گسترش یابد.
سایر شرایط: مشکلات رحم، لولههای فالوپ و سایر اندامهای تناسلی و برخی از نقایص مادرزادی میتواند منجر به درد در دوران قاعدگی شود. برخی از شرایط پزشکی نیز می توانند در طول دوره قاعدگی شعله ور و موجب درد شوند. این شرایط شامل بیماری کرون و اختلالات ادراری است.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به دیسمنوره(قاعدگی دردناک) هستند؟
هر فردی که قاعدگی را تجربه میکند ممکن است به دیسمنوره مبتلا شود اما، احتمال قاعدگی های دردناک در افراد با شرایط زیر بیشتر است:
🔸افرادی که قاعدگی خود را قبل از 12 سالگی تجربه کردند.
🔸کمتر از 20 سال دارند.
🔸در افرادی که قاعدگی سنگین است یا بیش از هفت روز طول می کشد.
🔸سیگار میکشند.
🔸زنانی که در طول قاعدگی خود الکل مصرف می کنند(الکل موجب طولانی شدن درد قاعدگی می شود).
🔸از نظر ژنتیکی(سابقه خانوادگی) مستعد می باشند.
🔸زنانی که اضافه وزن دارند.
🔸زنانی که هرگز باردار نشده اند.
🔸زنانی که خونریزی قاعدگی نامنظم دارند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
🔸دردهای قاعدگی در هر ماه، زندگی فرد را مختل می کند.
🔸گرفتگی و درد هر ماه بیش از 2 تا 3 روز طول میکشد.
🔸علائم به تدریج بدتر می شود.
🔸دوره های قاعدگی سنگین تر از حد معمول یا نامنظم باشد.
🔸فرد به تازگی پس از 25 سالگی دچار دردهای شدید قاعدگی شده است.
دیسمنوره چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص دیسمنوره، پزشک علائم و سابقه پزشکی افراد را ارزیابی و یک معاینه کامل فیزیکی و لگنی انجام می دهد. در آن پزشک از ابزاری به نام اسپکولوم برای دیدن واژن و دهانه رحم استفاده می کند. همچنین ممکن است نمونه کوچکی از مایع واژن را برای آزمایش بگیرند.
روش های تشخیصی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
سونوگرافی: این آزمایش از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصویری از اندام های داخلی استفاده می کند. در زمان عدم تسکین دردها با مصرف داروها، انجام میشود.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی(MRI): این آزمایش از آهنرباهای بزرگ، فرکانس های رادیویی و یک کامپیوتر برای تهیه تصاویر دقیق از اندام ها و ساختارهای بدن استفاده می کند.
لاپاراسکوپی: در این روش یک لوله نازک با یک لنز دوربین و یک منبع نور از طریق یک برش کوچک در نزدیکی ناف وارد شکم می شود. با استفاده از لاپاراسکوپ برای دیدن ناحیه لگن و شکم، پزشک اغلب میتواند رشد غیرطبیعی را تشخیص دهد.
هیستروسکوپی: این معاینه چشمی کانال دهانه و داخل رحم است. از یک ابزار مشاهده (هیستروسکوپ) استفاده می کند که از طریق واژن وارد رحم می شود.
هنگام مراجعه به پزشک اطلاعات مفیدی را باید به خاطر داشت:
_اولین روز آخرین قاعدگی(زمانی که شروع شد)؛
_عادت ماهانه معمولا چند روز طول می کشد؛
_کوتاه ترین زمان بین قاعدگی(از روز اول یک پریود تا روز اول پریود بعدی) چقدر بوده است ؛
_طولانی ترین زمان بین قاعدگی(از اولین روز یک پریود تا روز اول پریود بعدی) چقدر بوده است؛
_هر چند وقت یکبار محصولات پریود در روزهای سنگین تعویض می شود؛
_در زنان بالای 25 سال آخرین آزمایش اسمیر چه زمانی انجام شد؛
دیسمنوره(قاعدگی دردناک) چگونه درمان می شود؟
✔️درمان دیسمنوره(قاعدگی دردناک) به نوع و شدت علائم، سن و سلامت عمومی فرد بستگی دارد. معمولا داروها اولین قدم برای درمان دیسمنوره هستند. برخی از داروهای مسکن پروستاگلاندین ها را هدف قرار می دهند. این داروها که داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی(NSAIDs) نامیده می شوند، پروستاگلاندین های بدن را کم و اثرات آنها را کاهش می دهند. این به نوبه خود دردهای قاعدگی را کمتر می کند. اکثر NSAID ها مانند ایبوپروفن و ناپروکسن را می توان بدون نسخه خریداری کرد.
✔️برای عملکرد بهتر، این داروها باید با اولین نشانه قاعدگی یا درد، فقط برای یک تا دو روز مصرف شوند. زنان مبتلا به اختلالات خونریزی، آسم، حساسیت به آسپرین، آسیب کبدی، اختلالات معده یا زخم نباید از NSAIDs استفاده کنند. استامینوفن یکی دیگر از گزینه های دارویی تسکین دهنده می باشد.
✔️روش های پیشگیری از بارداری که حاوی استروژن و پروژسترون هستند، مانند قرص، تزریق، چسب و حلقه واژینال می توانند برای درمان پریودهای دردناک استفاده شوند.
✔️دستگاه هورمونی داخل رحمی (IUD) نیز می تواند برای درمان پریودهای دردناک استفاده شود. برای بسیاری از زنانی که IUD دارند به مرور زمان خونریزی قاعدگی کاهش می یابد. در برخی موارد، خونریزی برای زنان دارای IUD متوقف می شود.
✔️اگر درد پریود در فرد ناشی از یک بیماری زمینه ای باشد و دیسمنوره ثانویه تشخیص داده شده باشد، نحوه درمان به علت بوجود آورنده درد بستگی دارد. به عنوان مثال اگر علت، بیماری التهابی لگن (PID) باشد ممکن است برای درمان عفونت به آنتی بیوتیک نیاز باشد، در حالی که فیبروم ها ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند.
درمان های غیر دارویی و جایگزین دیسمنوره(قاعدگی دردناک):
🔸قراردادن پد گرم یا یک بطری آب گرم روی شکم یا کمر
🔸حمام گرم
🔸انجام یوگا و ورزش های سبک برای افزایش جریان خون و کاهش درد لگن مانند حرکات کششی و هوازی، پیادهروی و دوچرخهسواری
🔸استراحت و خواب کافی در زمان نزدیک شدن و حین دوره قاعدگی
🔸دوری از موقعیت های استرس زا
🔸پرهیز از کافئین در طول دوره قاعدگی، مصرف الکل و کشیدن سیگار
🔸خوردن غذاهای ضدالتهاب مانند سبزیجات برگ سبز، زنجبیل، آجیل و چای سبز، مصرف مکمل هایی مانند ویتامینD، B1و منیزیم
🔸درمان های جایگزین مانند تکنیک های ذهنی و بیوفیدبک، مصرف بااحتیاط داروهای گیاهی و طب سوزنی، درمان های تحریک عصبی و فیزیوتراپی نقطه ای
سخن آخر
دیسمنوره اولیه با دردهای جزئی و گذرا در دوران قاعدگی قابل کنترل و تسکین هستند. اما اگر دیسنوره شدید و ناتوان کننده باشد، نباید به رنج بردن در سکوت ادامه داد. حتما باید با پزشک متخصص جهت ارزیابی، تشخیص و اتخاذ شیوه تخصصی درمان مشورت شود.
عالی بود
خیلی خوشحالیم که مقاله مورد پسند واقع شده است.